Tarihçe

Tarihi kalıntıların çokluğuna ve eskiliğine bakılırsa, bu köy çok eski bir yerleşim yeridir. Köyün yerinde Durakgiller yaşamaktaydı. Diğer sülaleler köyün etrafındaki çeşitli alanlarda yaşamaktaydı. O sülalelerin yaşadıkları yerlerde hala yapı kalıntıları vardır. O kalıntılara "çegil" denmektedir. Çegil taş yığını, taş kalıntısı anlamındadır. O yerlerden biri "Devat"denilen alandadır. Bir diğeri "Beğarevül"denilen arazidedir. Mesela "Maranlar" diye adlandırılan sülale oradan gelmiştir. Mesela bir sülale "Tazar" denilen araziden gelmiştir. Bir aile "Satar"daki çegillerden gelmiştir. Peki sülaleler neden yaşadıkları alanlardan şimdiki köyü oluşturun yere gelmişlerdir? Bunun sebebi sınırın ötesinden gelen baskın ve saldırılardır. Sınırın ötesinden gelen bu saldırılara karşı koymak için "Durak Dede" diğer sülalelerle görüşerek onlara arazi vererk yanına çeker. Köye bir de Hoca getirir ona da arazi verir. Kendi de civar köylerle sınırdaki arazileri alarak köyün güvenliğini sağlar. Bunun yanında Gürcistan'ın Ahıska ilinden, Artvin'in Şavşat ve Borçka ilçesi Camili(Macahel) köyünden, diğer sülaleler ise Posof'a bağlı Armutveren, Sarıçiçek ve Çayırçimen köylerinden gelerek bugünkü köyü oluşturmuşlar.

Köy Adının Kaynağı

• Köyün eski adı "Şuvaskal"'dır,kelimenin anlamı "iki su arasında kalan yer" anlamındadır.
• Yeni ismi "Gönülaçan" ise,köyün "doğal güzelliklerinden dolayı" ve "iç açıcı olduğu" için bu ismi vermişlerdir.

Kültür

Köyün gelenek ve görenekleri hakkında bilgi yoktur.

Köyün yemekleri Ardahan ve Artvin bölge yemekleri ile aynı özellikleri taşımaktadır. Köy halkının en çok sevdiği yemekler, cadi, kuymak, papa, hınkal, pağaça, yağlı kete ve patates haşlamasıdır.

Coğrafya

Ardahan iline 99, Posof ilçesine 18 km uzaklıktadır. Güneyinde Kodiyan,güneybatısında Sesödile Mefki,batısında Bayrağın Başı Mefki, kuzeyinde Kalem Tepe Mefki, vardır. Yaylaaltı,Erim, Sarıçiçek, Çayırçimen,Kayınlı, Kalkankaya köyleri ile komşudur. Eminbey nahiyesi ne bağli köy grubunun yayla yolu bu köy arazisinde mesafe olarak en uzunudur. Meşesi ünlüdür.Acara sınırlarıdan doğan Gırmanın suyu, 15 km. köy sınırı içinde köyün kuzeyinden geçmektedir. Güneyinden ise, Dağ eteklerinden ve Bataklıklardan çıkan sular dere halinde akmaktadır. Kars ın 170 km. kuzeyinde bulunmasına rağmen; Erzurum,Kars,Ardahan illerinden kışları daha ılık yazları ise yağmurlu geçer.

Nüfus

Diğer köylerde olduğu gibi, bu köyde de göç fazla olmuştur. Genel de bu köyden göçenler ilk kitle göç sırasında Ankara'nın Balgat ilçesine yerleşmişlerdir. 1960 lardan sonra yurt çapında oluğu gibi Avrupa'ya bu köyden de işçi göçü başlamış, yurtdışında özellikle Hollanda-Eindhoven ve Almanya-Duisburg şehirlerinde yoğunlaşmışlar ve bu 2 şehirde yaşayan nüfus şuandaki (2008) yılı itibarıyla köyün nüfusundan daha fazladır.

Kaynak: Wikipedia