ARI HASTALIKLARI

1-Kuluçka Dönemi Yavru Hastalıkları

2-Erişkin Hastalıkları

3-Parazitler ve Arı Zararlıları

Arı hastalıkları arı kolonisi için verim kaybına sebep olduğu gibi koloninin yok olmasına da sebep olmaktadır. Arı hastalıklarını tedavi etmek ve bu hastalıklardan korunmak için erken davranmak önemlidir.

1- Arılarda Kuluçka Dönemi Yavru Hastalıkları:

a- Kireç Hastalığı:(ascosphaera apis)

Etkeni:Kireç hastalığı bir mantar hastalığıdır.

Teşhis:Çıplak gözle saptanabilir.

Belirtileri:Larva kuluçka hücresi içinde ölür. Larvanın yüzeyi kireç görünümlü beyaz-gri renk halindedir.

Tedavisi:Monokültür ve ısı ile tedavisi yapılabilir. Eğer kireç hastalığı genetikse ana arıyı değişmekte fayda vardır.

b- Taş Hastalığı:(Aspergillus flavus) Bildirimi zorunlu hastalıktır.

Etkeni:Taş hastalığı bir küf hastalığıdır.

Teşhis:Çıplak gözle saptanabilir.

Belirtileri:Küf bütün yavruları ve bal peteğini enfeste eder. Arıcılıkta seyrek rastlanmaktadır. Özellikle küçük zayıf kolonilerde görülmektedir.

Tedavi:Koloni imha edilmelidir. Hastalık insanlara geçme özelliğine sahiptir.

c- Amerikan Yavru Çürüğü:Paenibasillus larvae

Kolonide yavru çürüklüğü ile seyreden bir hastalıktır. Bu hastalık arılarda yavru çürüklüğü yapmaktadır.

Etkeni:Paenibasillus larvae

Teşhis:Match testi (Kibrit testi) ile yapılabilir. Çürümüş olan yavrular ipliksi bir yapıdadır. Diğer hastalıklarda ayırıcı teşhisi çürümüş petek sırları deliklidir, aynı zamanda rengi değişmiştir.

Belirtileri:Yeterli hijyen ve bağışıklık olmadan petek sırlandıktan sonra larvalar hastalanır ve sonra çürür. Çok bulaşıcı dirençli kalıcı sporları olan enfeksiyöz bir siyah kabuk oluşur.

Tedavisi:Hastalanmış koloni imha edilir veya yapay olarak bir açlık dönemi ile oğul verme oluşumu sağlanır. Erken dönemde tedavi edilebilir.Ancak ileriki dönemlerde tedavisi zordur. Temizlik ve dezenfeksiyon iyi yapılmalıdır. Hastalık çıkan yer karantinaya alınmalıdır.

d- Avrupa Yavru Çürüğü:

Kolonide yavru çürüklüğü ile seyreden bir hastalıktır. Bu hastalık arılarda yavru çürüklüğü yapmaktadır.

Etkeni:Melissococcus pluton, paenibacillus alvei a.o

Teşhis:Laboratuar tanısı ile yapılır. Amerikan yavru çürüğü ile ayırıcı tanı yapılmalıdır.

Belirtileri:Larvalar sarımsı renk yapısındadır. Larvalar hücrelerinde eğri yatmış görünümü oluşur. Sırlanmadan önce hastalık görülür.

Tedavisi:Hastalanmış koloni imha edilir veya yapay açlıkla uğul vermesi sağlanır. Arı ekipmanları temizlenip dezenfekte edilmelidir.

e- Torba Çürüğü:

Teşhis:Çıplak gözle saptanmaktadır.

Belirtileri:Pupa torba şeklinde gözükür.

Tedavisi:Ekseriyetle kendi kendine düzelir. Ancak varroa hastalığı ila beraber seyrederse tedavi gereklidir. Zaten kolonide Varroa akarı varsa tedavisi şarttır.

f- Aşırı Üşüme:

Teşhis:Çıplak gözle saptanabilir.

Belirtileri:İlkbaharda ani bir soğukta küçük kolonilerde oluşabilir. Bakteriler nedeni ile yavruların çürümesi sonucu kötü kokular çıkar. İlkbaharda oluşacak soğuklarda kolonide taze larvalar ölebilir.

Tedavi:Ölü koloni imha edilir. Koloni diğer kolonilerle birleştirilebilir. Arıcılar bu hastalığın oluşumunu yaşamaması için ilkbaharda soğuklarda dikkatli olması gereklidir.

2- Arılarda Erişkin Dönem Hastalığı:

a- Nosema Hastalığı:

Etkeni:Nosema apis, mikrosporlar

Teşhis:Mikroskobik inceleme ile teşhis edilmektedir.

Belirtileri:Özellikle polen eksikliği durumunda barsak epitelyumu bozulur. Arılar güçsüzleşir ve erken ölürler. Arılarda uçamama belirtileri oluşmuştur. Bal peteği üzerinde ve kovanda kahverengi, sarı dışkı lekelerine rastlanır. Kovanda uçuş deliği ve uçuş tahtası üzerinde küçük toprak kırıntılarına rastlanabilinir. Yetişkin arılarda ishal vardır.

Tedavisi:Nosema hastalığı tespit edilmiş koloninin hemen tedavisi yapılmalıdır. Fumagilin içeren ilaçlarla kesin tedavisi mevcuttur.

b- Amip Dizanterisi:

Etkeni:Malpighamoeba

Teşhis:Mikroskobik inceleme ile tespit edilmektedir.

Belirtileri:Amipler malpighi tübüllerini tıkar ve ishale neden olurlar.

Tadavisi:Genellikle kendi kendine geçen bir hastalıktır. Çok zayıf düşmüş koloniler imha edilmelidir.

c- Dizanteri:

Enfeksiyöz bir hastalık değildir. Yani herhangi bir etkeni yoktur.

Teşhis:Çıplak gözle saptanabilir.

Belirtileri:Ekseriyetle kış aylarında rahatsızlıklar başlar. Kışın besin alamamaktan ishal olayları başlar. Sebebi uygunsuz kış besinleridir.

Tedavisi:Kolonideki stresi önleyip, kış besinini yenilerseniz hastalık kendiliğinden geçer.

d- Mayıs Hastalığı:

Yine enfeksiyöz olmayan bir hastalıktır. Ekseriyetle su eksikliğinden kaynaklanmaktadır. Polenle beslenme barsak sıvısını tutar. Su azlığı bu hastalığa neden olabilir.

Teşhis:Çıplak gözle saptanabilir.

Belirtileri:Giriş deliği önünde ve uçuş tahtasında sürünen arılar görülür.

Tedavisi:İlkbahar aylarında şeker şurubu verirseniz, kendi kendilerine iyileştiklerini görürsünüz.

e- Bitki Zehirlenmesi:

Bitki örtüsünün zehirli olduğu bölgelerde gözükür.

Teşhis:Çıplak gözle saptanabilir.

Belirtileri:Yetişkin arı üzerindeki tüylerin dökülmesi, polenin kıt olmasından kaynaklanan arı renklerinin siyahlaşması başlıca belirtileridir.

Tedavisi:Zehirli nektar ve polen bulunan bölgeden arıları alarak zehirli olmayan bölgeye götürülmeleri gerekir.

f- Kronik Paralizi:

Kronik paralizi virüsü bu hastalığın oluşmasına sebep olmaktadır.

Belirtileri:Arılarda tüylerin dökülmesi sonucu vücutlarının siyahlaştığı gözlenir.

Tedavisi:Genellikle ilaç uygulamaya gerek kalmadan kendi kendilerine iyileşirler.

3- Arılarda Parazit Hastalıkları ve Arı Zararlıları:

a- Varroa Hastalığı:

Arıların hem larvalarına hem de erginlerine zarar veren bir parazit hastalığıdır.

Etkeni:Varroa jacobsani, varroa destructor olarak bilinen bir akardır.

Teşhis:Çıplak gözle saptanabilir.

Belirtileri:Önemsiz vakalarda belirti yoktur. Hemolenf kaybı ile yavrunun gelişimini bozar. Arılar deforme olurlar. Kanatlar güdükleşir, arılar uçamazlar. Koloninin durumu enfeksiyon yoğunluğuna bağlıdır.

Tedavisi:Varroa tedavisi mutlak yapılmalıdır. Tedavi koloninin, yaz sonunu dirençli bitirip, sağlıklı bir şekilde kışa girmesini sağlar. Varroa parazitlerine karşı etkili ilaçlar vardır.

b- Trakea Akarı:

Solunum yolu hastalığı yapan bir parazittir.

Etkeni:Acarapis woodi

Teşhis:Mikroskobik inceleme sonucu teşhis konabilir.

Belirtisi:Bu akarlar arının trakeasında yaşarlar. Arılarda uçamama, solunum güçlüğü ve zayıf koloni gelişimi görülebilir. Bu akarlar arıların ölümüne sebep olur.

Tedavisi:Formik asit ile tedavi edilebilir. Thymol içeriği de kullanılır.

c- Mum Güvesi:

Peteklere zarar veren güvelerdir.

Etkeni:Galleria mellonella ve Achroea grisella dır.

Teşhis:Çıplak gözle saptanabilir.

Belirtileri:Tahrip edilmiş boş petekler ve polen petekleri görülür. Açılmış galeriler ve örülmüş ağlar, dışkı parçaları görülebilir.

Tedavisi veya Koruma:Kullanılmamış petekleri formik aside ve buhara tutarak veya derin dondurucuda dondurarak temizleyin. Depo edilen peteklere bacillus thuringiensis püskürtmenizde fayda vardır.

d- Karıncalar:

Karıncalarda arı kolonisi için çok zararlıdır.

Etkeni:Her türlü karıncadır.

Teşhis:Çıplak gözle saptanabilir.

Belirtisi:Arı kolonisi kovan içine giren karıncadan huzursuzdur.

Tedavisi:Karıncaya karşı mekanik koruma yapılabilir. En basiti yapışkan bant kullanılabilir.

e- Ağaçkakan:

Bu kuşlarda arı kovanlarına dolayısıyla arı kolonisine zarar verir. Kovan üzerinden kovanı delmek için ses çıkarır arılar rahatsız olur. Korunmak için Kovan etrafına tül çekilebilir.

f- Yaban Arıları:Yaban arıları da arı zararlıları olarak bilinir.